KÜNDEKÂRİ SANATI

KÜNDEKÂRİ

Kenarlari negatif ve pozitif degerlerde oyulmus, cokgen ve yildiz biciminde ayri ayri kesilmis, rumi ve palmet kabartmalariyla bezenmis parcalar ile ahsap kirislerin birbirine gecmesi biciminde uygulanan ve buyuk bir ustalik isteyen kundekarinin, bezeme kompozisyonu geometrik bir semaya dayanir. Gokyuzundeki yildizlari ve sonsuzlugu ifade eden yildiz, sekizgen, ongen, baklava gibi bircok geometrik desenle birlikte uygulanir. Aralarina farkli tur ve renklerde kucuk ahsap plakalar konarak bazi orneklerde oyma isciligi, sedef, baga, fildisi kakma isciligi de kompozisyona dahil edilir. Hazirlanan parcalar birbirine ayrica baglayici bir malzemeyle tutturulmadigindan, kundekarinin uygulandigi ahsap yuzeylerde zamanla ayrilmalar olmaz. Kundekari teknigiyle yapilmis bazi orneklerde dayanikliligi artirmak icin gecmelerin arkasinda, yine ahsaptan yapilmis bir iskelet kullanilir. Degisen mevsim sartlarinda isidan ve nemden etkilenmeyecek nitelikte bir agacla calisilir ve birlesme yerlerindeki kanallarda birakilan hava paylari sayesinde, ahsap isciliginde zamanla ortaya cikan catlak ve sismeler onlenir. Bu nokta goz onunde bulunduruldugunda kullanilan malzemeler ic mekanlar icin ceviz, simsir, armut, kiraz, sapelli (maun); bezemelerde abanoz, tik, yilan agaci, venge, peleseng, sapelli, altin varak, baga (deniz kaplumbagasi kabugu), gumus, fildisi, sedef, yakut ve zumrut gibi degerli materyallerdir. Dis mekanlarda ise, mese, sapelli, ireko, tik, disbudak gibi sert hava sartlarina dayanikli agaclar kullanilir.

Konya Alaaddin Camiinin, Beysehir Esrefoglu Camiinin, Nigde Sungurbey Camiinin, Urgupteki Taskin Pasa Camiinin, Birgi Ulu Camiinin, Manisa Ulu Camiinin, Bursa Ulu Camiinin, Balikesir Zaganos Pasa Camiinin minberlerinde; Bursa Yesil Cami ve Turbesinin kapisinda Anadolunun essiz kundekari ornekleri bulunur.

Zivanalar deliklere ve tablalar kiris sitemi ile birbirine oturur, binlerce parcayi sadece iki dis seren ayakta tutar, bu yetmezmis gibi, uzerine Ebced hesabiyla tarih ve isim bile dusurulur. Iste boyle derin manalar esliginde derin bir el maharetidir kundekari, sabirla naksedilir.

Suleymaniye Camii, Istanbul

Aydın

AydınAydın

Kanuni Sultan Süleyman Türbesi, Istanbul

Kapı, Fatih Camii, IstanbulKonyaSüleymaniye Camii, Istanbul
Fatih Camii, Istanbul
Panjur, Sultanahmet Camii, Istanbul

Süleymaniye Camii, Istanbul

Kaynak: HarbiForum.org - kaynak belge Bazı hakları saklıdır. Buradaki çalışma, özgün belge kaynak gösterilmek suretiyle ve ticarî olarak kullanılmadıkları sürece, değiştirilmeden kopyalanabilir ve dağıtılabilir. Creative Commons BY-NC-ND 2.5